Zamek w Kurozwękach

Kurozwęki to wieś położona w województwie świętokrzyskim. Do roku 1870 posiadała prawa miejskie. Jest miejscem, w którym można zwiedzić zamek, obecnie będący w rękach prywatnych. Właścicielem zamku jest potomek przedwojennych właścicieli.

Historia zamku.

Pierwsze potwierdzone informacje o zamku, dotyczą XIII wieku. Wtedy na miejscu dzisiejszego zamku, istniał drewniano – murowany zamek, który spełniał rolę obronną. Ciekawostką jest to, iż zamek był jednym z pierwszych murowanych zamków rycerskich w naszym kraju. Informacje o zamku pojawiają się między innymi w dokumencie Bolesława Wstydliwego. Wtedy zamek określany był jako comes Mistigneuus filius Martini de Kurozwansch.

W drugiej połowie XIV wieku, prawdopodobnie na miejscu starego zamku, wybudowano nowy, w pełni murowany. Dokument z 1400 roku mówi o zamku nazywanym castrum Curoswank. Zamek został ulokowany nad rozlewiskiem rzeki, początkowo wzniesiono kamienny mur z wjazdem, później dobudowano wieże. Budynki ulokowane na brukowanym dziedzińcu, zostały wybudowane z drewna.

Kolejne przebudowy zamku, zaczęły się w wieku XV, zastępując budynki drewniane murowanymi. Prawdopodobnie podniesiono również wysokość dziedzińca.

Kolejnymi właścicielami, zamku zostali Lanckorońscy. Stało się to na skutek ślubu Hieronima Kurozwęckiego z Anną Lanckorońską. Posagiem był właśnie zamek w Kurozwękach. Lanckorońscy rozpoczęli w XVI wieku kolejne prace budowlane, budując między innymi wieżę bramną i nowe budynki o charakterze mieszkalnym. W wieku XVII prace ukierunkowane były na połączenie styli nie do końca jednorodnych budynków, w dwa pałacowe, reprezentacyjne skrzydła mieszkalne. Podniesienie dziedzińca spowodowało, że przyziemie, stało się kondygnacją piwniczną. W czasie tych prac budowlanych, zdecydowano się także na wybudowanie przejazdu w skrzydle wschodnim. Przejazd nazwano Czarną Bramą. Zapewne wcześniej istniał, jednak był to przejazd o charakterze gospodarczym. Kontynuacja prac budowanych, będąca inicjatywą Stanisława Lanckorońskiego, ukierunkowana była na remont, bez zmian w wyglądzie zewnętrznym i wewnętrznym zamku. Zdecydowano się na montaż pieców, wymianę okien, oraz wiele podobnych prac. Stanisław Lanckoroński zmarł bezdzietnie w roku 1747. Wdowa po nim, Anna z Rawiczów Dembińska, poślubiła Macieja Sołtyka, który w późniejszym czasie, został wojewodą sandomierskim. To właśnie on zdecydował o kolejnym remoncie obiektu. Został on przekształcony w barokowo – klasycystyczną rezydencję.

W trakcie tej modernizacji, powstała reprezentacyjna sala balowa, ze ścianami ozdobionymi polichromią ornamentalną oraz obrazami przedstawiającymi sceny pejzażowe. Zmiany pojawiły się również na zewnętrznych częściach zamku, zlikwidowano bramę południową i przebudowano bramę czarną, co spowodowało konieczności przeprowadzenia zmian w całym wschodnim skrzydle zamku.

Po śmierci żony, Maciej Sołtyk ożenił się po raz trzeci. Kolejna żona – Kunegunda z Koszowskich, zdecydowała o zapisaniu zamku swojemu szwagrowi, Tomaszowi Sołtykowi, po nim zaś zamek przejął jego jedyny syn.

Po zawirowaniach wojennych z przełomu stuleci, syn Tomasza – Antoni Tomasz, osiadł w zamku na stałe. Obiekt był bardzo zniszczony, zdecydowano o przeprowadzeniu prac odtwarzających park. Został on uporządkowany, na jego terenie stanęła też nowa oranżeria i ptaszarnia.

Jeśli chodzi o zmiany wewnątrz zamku, dokonano remontu ale bez naruszania istniejącego wyglądu zamku, zadecydowano również o podziale sali balowej na kilka mniejszych sal, oraz o uporządkowaniu piwnic i założeniu w nich gotyckich sklepień. O przeprowadzeniu prac zadecydował nowy właściciel zamku – Marcin Popiel. Zamek otrzymał na skutek wniesienia posagu przez Emilię, córkę Sołtyków.

Paweł Popiel w roku 1873 przekazał zamek w Kurozwękach swojemu synowi Marcinowi. Był on właścicielem zamku aż do roku 1944, w tym roku zamek został mu bowiem odebrany.

W roku 1991, zamek wraz z zespołem zamkowym, powrócił w ręce spadkobierców właścicieli, zdecydowali oni o odbudowie zamku

Zamek jest otwarty i udostępniony do zwiedzania. Zwiedzanie możliwe jest tylko z przewodnikiem. To jednak nie wszystkie atrakcje, które czekają w tym miejscu na turystów. W zamku działa hotel, restauracja, kawiarnia, pizzeria i bizon grill. Atrakcje dostępne są codziennie, w godzinach 10-18. Na terenie pałacu, istnieje możliwość organizowania konferencji, ślubów i innych imprez okolicznościowych.

Jedną z ciekawszych atrakcji, dostępnych w rejonach zamku, jest możliwość zobaczenia jedynej w Polsce hodowli bizonów amerykańskich. Na tą chwilę, stado bizonów przekracza 80 sztuk.

W zamku i okolicach, w ciągu roku odbywa się bardzo wiele ciekawych imprez. Atrakcją dla dzieci jest także możliwość przejścia przez labirynt złożony z roślin.

Piękny, historyczny obiekt, z bogatą ofertą turystyczną i mnóstwo innego rodzaju atrakcji, to najważniejsze zalety tego miejsca. Pałac w Kurozwękach jest bez wątpienia wart zobaczenia. Szeroka oferta turystyczna sprawia zaś, że każdy, kto zawita do tego miejsca, znajdzie dla siebie coś interesującego.